Lalki „Motanki” (autorka: Tarocistka Fragula)

W magii mamy możliwość pozytywnego wykorzystania lalek, których piękna tradycja słowiańska wraca do naszych domów – motanki inaczej zadanice wykonywane były w celu spełniania życzeń, ochrony, wspierania procesu uzdrawiania, na poprawę sytuacji finansowej, na przyciągnięcie partnera, zapewnienie  szczęścia i dobrobytu, a także towarzyszyły wielu obrzędom.

Przykładowe rodzaje lalek motanek:

Żarnuszki, ich  nazwa wzięła się od wypełnienia, którego używano do niej tj. suchych ziaren (symbol płodności i obfitości) zbóż, kaszy,soczewicy czy fasoli. Kobiety stawiały Żarnuszkę przy drzwiach lub piecu by chroniła dom i domowników przed obcymi lub tymi, którzy nam źle życzą oraz zapewniała dostatek, spokój i równowagę. Ziarno, którym wypełniano Żarnuszkę, stanowiło ostatnią rezerwę na czas zimy, z niego też brano pierwszą garść na wiosenne zasiewy.

Karmicielka to laleczka przedstawiająca kobietę z dużym biustem, której zadaniem było zapewnić obfitość, dostatek i pomyślność w domu.

Dziesięciorączka  to motanka  z dziesięcioma rękami, z których każda mogła trzymać inny przedmiot. Lalka symbolizowała pracowitość i zaradność młodej gospodyni, która robiła je w celu magicznego wspomożenia prowadzenia gospodarstwa domowego.

Otulaczki,były wykonywane przez troskliwe matki oczekujące narodzin dziecka. Sznurek z laleczką zawieszano nad kołyską, aby chronić niemowlę przed złem, zsyłać dobre sny, łagodzić kolkę i wszelkie dolegliwości dziecięce.

Lichomanki to małe laleczki, które wieszano na początku zimy przy kominie, miały zapewnić ochronę przed złem i chorobami. Wierzono, że zmylą energię chorobową, która po wleceniu przez komin do domu- zagnieździ się w lalkach, a nie w ludziach. Jedna z magicznych receptur na ich działanie mówiła, by wykonać dwanaście motanek – każda na dany miesiąc. Na  wiosnę Lichomanki palono, by zniwelować wszystkie choroby i nieszczęścia, które pochłonęły.

Nierozłączki to lalki przedstawiające kobietę i mężczyznę, połączone ramieniem, towarzyszyły obrzędom weselnym i miały zapewnić miłość, wierność i szczęśliwe pożycie młodej parze.

Koniki, matki wykonywały  dla synów, by obdarzyć ich siłą i witalnością. Czasem takie lalki-konie nosili przy sobie dorośli mężczyźni w charakterze amuletu.

Podróżniczki,były wykonywane jako amulet dla osób bliskich  przygotowujących się do podróży. W dawnych czasach przemieszczanie się z miejsca na miejsce nie było tak bezpieczne jak dziś. Do podróżniczki trzeba było nasypać rodzinnej ziemi oraz ziaren z rodzinnego pola, które symbolicznie chroniły w czasie podróży przed głodem.

Gospodynie,były one bardzo charakterystyczne. Można było je poznać po grubych chustach, którymi owijane były ich głowy. Stawiano je na honorowym miejscu domostwa. Gospodynie miały dbać o ład i harmonię w rodzinie, opiekować się ogniskiem domowym oraz zapewnić dostatek. Tak jak każda dobra gospodyni i gospodarz, sprawowały pieczę nad wszystkim, co dotyczyło domostwa.

    Równie wiele jak rodzajów motanek było nakazów i zakazów z tym, w jaki sposób należy je wykonywać. Najważniejszy z nich to brak rysów twarzy, oblicze lalki musiało pozostać gładkie. Wierzono, że jeśli zostanie jej domalowane oblicze, niejako zyskają własną osobowość, zaczną mieć własne zdanie, zbuntują się i nie będą chciały wykonywać powierzonych im zadań. Lalka bez rysów twarzy stanowiła pewnego rodzaju przedłużenie naszej osobistej mocy. Drugim nakazem było,aby motankę wykonywać w skupieniu, nie przerywając rozpoczętej pracy ponieważ mogło to rozproszyć energię i nie pozwolić przelać całej magii w lalkę. Wykonywanie motanek było zajęciem kobiet głównie matek oraz dzieci. Motanki wykonywano z materiałów zebranych z gospodarstwa domowego – starych ubrań, ręczników, chust, obrusów czy firanek. Aby nadać lalce siłę trzeba było wykorzystać magiczną korespondencję, podczas robienia lalki brano pod uwagę pasujące kolory np. lalka związana z miłością ubierana była w czerwień, oraz należało dobrze przemyśleć, czym ją wypełnimy. To nie mogły być żadne ostre przedmioty. Najczęściej wsypywano  ziarno, groch, fasolę, kaszę, bób, słomę a także wypychano motankę różnymi ziołami,rzeczami przynoszącymi szczęście. W każdej lalce tkwiło maleńkie serce (ziarenko), które magicznie powoływało ją do życia. W niektórych tradycjach nazywa się je także „duszą”, czyli siedliskiem jej mocy.

Kolejną ważną zasadą, której trzeba było przestrzegać podczas motania była ta, aby nie używać igieł i nożyczek. W ten sposób można bowiem było „podziurawić” los i ściągnąć na siebie nieszczęścia.

    Najważniejszym krokiem do wykonania motanki, która zadziała i będzie spełniała życzenia była intencja, czyli zamiar, który towarzyszył przy powołaniu jej do życia. Laleczka była narzędziem wewnętrznego dialogu. Wykonywanie jej może mieć i dzisiaj zbawienne, terapeutyczne oddziaływanie na nasze życie. Zastanawianie się nad intencją może pozwolić nam poznać nasze prawdziwe pragnienia i marzenia.

Po wykonaniu lalki trzeba było  nadać jej imię i obdarować drobnym prezentem, którym mogła  być wstążka, kokardka czy inna ozdoba. Lalki kładziona była w miejscu widocznym, ale nikt inny nie powinien jej dotykać. Jeśli motanka spełniła swoje zadanie powinno się ją jak najszybciej spalić, a pozostały po jej spaleniu popiół zakopać w ziemi.

     Motanie lalek to przyjemny sposób spędzania wolnego czasu, pozwalający stworzyć piękne, ludowe dekoracje. A przy tym, jeśli wierzyć w podania ludowe, możemy sobie zapewnić dobrobyt, zdrowie, szczęście i spełnienie marzeń.

     Dodatkowe rady :

– nie powinno się robić lalek motanek w celu zaszkodzenia komuś, sprowadzenia choroby czy nieszczęścia. Lalka zadziała tylko wtedy, kiedy nasza intencja jest całkowicie czysta – „rób co chcesz, póki nie krzywdzisz tym nikogo”.

– jeśli wykonujesz laleczki związane z przyciąganiem i wzrostem na przykład przyciągające bogactwo, miłość, dobrobyt, dodające odwagi, poprawiające urodę, wykonaj je w fazie Księżyca rosnącego.

– w czasie pełni Księżyca możesz wykonać laleczki związane ze sprawami rodzinnymi, rozkwitem, ochroną domowników, ochroną dzieci, zajściem w ciążę lub bezpiecznym przebyciem ciąży.

– motanki dotyczące  zdejmowania klątw, uroków, niszczenie pecha, chorób, odchudzania czy wyjścia z nałogów w fazie Księżyca ubywającego.

– zioła związane z miłością; bazylia, cynamon, kolendra, krwawnik pospolity, kwiat jabłoni, lawenda,majeranek, róża, werbena,

– zioła związane z ochroną; bazylia, bergamotka miętowa, bez, bylica pospolita, fiołek, hyzop, jałowiec, jemioła, lawenda, mięta pieprzowa, mimoza, wrzos, szałwia, piwonia, piołun, pięciornik.

– zioła związane z bogactwem i finansami: bazylia, bez czarny, cynamon, heliotrop, hyzop, imbir, mięta, pięciornik, rumianek, ziele angielskie.

– zioła związane z uleczaniem i zdrowiem: wierzba, wiciokrzew, tymianek, tatarak, sosna, róża, rozmaryn, melisa lekarska, kolendra, jałowiec, gardenia, cynamon, bylica pospolita.

-palimy lalkę najlepiej, kiedy księżyc będzie w tym samym znaku zodiaku, co w czasie jej przygotowania. Nie zostawiamy jej w domu, nie dajemy jej nikomu w prezencie, pod żadnym pozorem nie wolno jej zgubić.

– laki możemy robić dla siebie lub dla przyjaciela, przyjaciółki, kogoś z kim dobrze się rozumiemy i pragniemy, by lalka coś dla niego dobrego zrobiła lub chroniła go przed negatywnymi wpływami.

Bibliografia

Claire, „Magia Wiedźm”, Studio Astropsychologii, Białystok 2011, Wydanie I

Dobromiła Agiels, „Słowiańska wiedźma”, Wydawnictwo Kobiece Łukasz Kierus, Białystok 2021, Wydanie II

Scot Cunningham, „Encyklopedia leczniczych aromatów”, Studio Astropsychologii, Białystok 2009, Wydanie I